Sağlıklı yaşam tarzı ve egzersiz rektum kanseri gelişim riskini azaltabilir.⠀Sarımsak, süt, kalsiyum ve yüksek oranda fibrr (lif) içeren diyetin koruyucu olduğu kabul edilmektedir.⠀

Her ne kadar düzenli non-steroidal anti-inflamatuar ilaçların (örneğin aspirin) kullanımı rektum kanseri görülme sıklığında azalma ile ilişkili ise ve vitamin D’nin antitümör bağışıklık aracılığıyla koruyucu etkisi olabilirse de, bu ilaçların koruyucu olarak kullanılması önerilmez. ⠀

Rektum Kanseri Nedir?

Kalın bağırsağın makata yakın olan bölümüne rektum adı verilir ve bu bölümden kaynaklanan kötü huylu tümörlere rektum kanseri adı verilir. 35 yaştan itibaren sıklığı artmakla birlikte en sık 70 yaştan sonra rastlanır.

Batı dünyasında en sık rastlanan üçüncü kanser tipi ve ölüme yol açan kanserler arasında ikinci sıradadır. Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenom poliplerden ortaya çıkar. Kalın bağırsak kanseri her yaşta görülmesine karşın, hastaların % 90’ından fazlası, kırk yaş ve üzerindedir. Bu yaştan itibaren her on yılda risk yaklaşık iki katına çıkar. Ailesinde kalın bağırsak kanseri veya kalın bağırsak polipi bulunanlar ve ülseratif kolit hastalığı olanlarda risk artar.

Polipler ve kanserin erken aşamaları, genellikle belirti vermezler. Bu yüzden kırk yaşından itibaren mutlaka, rektal muayene, sigmoidoskopi ve dışkıda gizli kan testi yapılmalıdır.

Rektal muayene, yani makattan parmakla yapılan muayene ile kalın bağırsak poliplerinin en az % 80’ine tanı konulabilir. Sigmoidoskopi uygulamasında, özel alet ile makattan rektum bölgesine girilir ve ışık kaynağı yardımıyla bölge ayrıntılı olarak incelenir. Dışkıda gizli kan testi, belirti vermeyen ve sinsice kanama yapan poliplerin tanınmasında kullanılır.

Erken dönemde tanı koyulan kanserlerde iyileşme oranı % 80-90 arasındadır. İyi huylu poliplerin, yani et parçalarının zamanla kanserleşmesiyle oluşan kalın bağırsak kanserinin önlenmesi için, poliplerin kanserleşmeden tanınması ve cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekmektedir.

Belirtiler:

Rektum kanseri olgularının büyük bölümü belirti vermez, diğerlerinde ise makattan kanama, dışkı çapında incelme, karın ağrısı, demir eksikliği ve kalın bağırsak tıkanıklığı gibi belirtiler verir.

Nedenleri:

Rektum kanseri oluşturan nedenler: ailede bağırsak kanseri olması, kalın bağırsak polipleri, ağırlıklı olarak kırmızı et ile beslenme ve iltihabi bağırsak hastalığıdır. Gardner sendromu ve Ailesel polipozis hastalığı gibi genetik hastalıklar da kolon kanserine yol açan nedenlerdendir. Tüm bunlara ek olarak kimyasal maddeler de kolon kanseri nedeni olarak bilinmektedir.

Korunma:

Yaşam şekli ve diyette yapılacak değişiklikler rektum kanserinden korunmada önemlidir. Kolon kanserinden korunmak için yapılması gerekenler şöyledir: Yoğun lifli gıdalar ile beslenmeye özen göstermek, az yağlı yiyecekler tüketmek, kolon görüntüleme yöntemleri ile hastalığı önlemek veya erken tanı koymak hedef olmalıdır.

Tanı:

  • Dışkıda gizli kan tetkiki 
  • Anoskopi 
  • Rektoskopi 
  • Sigmoidoksopi kolonoskopi 
  • Kolonoskopi 
  • Sanal Kolonoskopi 
  • Endorektal Ultrasonografi 
  • Endorektal manyetik rezonans görüntüleme (MRG)

Rektum kanserinde kullanılan çeşitli tetkiklerdir.

Tedavi:

  • Ameliyat: Rektum kanserinin asıl tedavisi ameliyat ile tümörlü kısmın alınmasıdır. Low anterior rezeksiyon, ultra-low anterior rezeksiyon, Abdomino-perineal rezeksiyon veya Miles ameliyatı, kolo-anal anastomoz, local eksizyon ve transanal endoskopik mikrocerrahi (TEM) gibi ameliyat teknikleri kullanılır.
  • Kemoterapi: Rektum kanseri tedavisinde çeşitli kemoterapi protokolleri uygulanmaktadır. Ameliyat öncesi ve sonrasında destekleyici olarak uygulanır.
  • Işın tedavisi (radyoterapi): Rektum kanserinde ameliyat öncesi ve sonrası dönemde ışın tedavisi uygulanır.